CC Palethe
Roger Ballen
Piekerdraad
Verslag van Roger’s bezoek aan Pelt
CC Palethe – POI 1A
Jeugdlaan 2
GPS 51.211239° NB 5.428118° OL
Elke maandag – donderdag (uitgezonderd feestdagen) van 9.00 u tot 16.30 u
Op vrijdag enkel open van 9.00 u tot 12.00 u
Iedere zaterdag en zondag van 13.00 u tot 17.00 u en gedurende activiteiten in het cultureel centrum
Roger Ballen | Piekerdraad
Roger Ballen (1950) is een van de meest invloedrijke en belangrijke fotografische kunstenaars van de 21e eeuw. Zijn foto’s omvatten meer dan veertig jaar. Zijn vreemde en extreme werken confronteren de kijker en dagen hem uit om met hem mee te gaan op een reis naar hun eigen geest, terwijl hij de diepere krochten van zijn eigen geest verkent.
Piekerdraad
Met een poëtische rauwheid wordt een brug geslagen tussen realiteit en surrealisme.
Het werk van Roger Ballen kruipt onder je huid, verbindt je met je eigen psyche én dat van anderen. Het roept afkeer en verwondering op. Het maakt je bewust van de zichtbare en onzichtbare draden die naar je innerlijke zelf toelopen.
Prikkeldraad, elektriciteitsdraden, lijnen en tekeningen – keren steeds terug in Ballen’s werk. Ze hebben een diep symbolische betekenis. Gevoelens van beperking, gevangenschap en kwetsbaarheid, maar ook van sociale grenzen en mentale barrières worden erdoor opgeroepen. De scherpe, kronkelende lijnen voeden de dreiging en spanning. Ze versterken het gevoel van vervreemding. Gevoelens die we in de huidige maatschappelijke context maar al te goed herkennen.
Zo worden de grillige lijntekeningen op muren een haast uitgepuurde, fysieke manifestatie van een mentale staat waarin vrijheid en opsluiting, macht en controle, verbinding en afstandelijkheid verweven zijn.
Lezing en signeersessie Roger Ballen
Op 19 juli 2025 gaf gastfotograaf Roger Ballen (ZAF) een lezing over zijn werk in de Muzezaal van CC Palethe in Pelt.
Na de lezing volgde een signeersessie met boekenverkoop.
Verslag van het bezoek van Roger Ballen aan Lens op de Mens
Op zaterdag 20 juli mochten we de internationaal gerenommeerde fotograaf Roger Ballen een hele dag rondleiden in Pelt en voerden we boeiende gesprekken met hem. Om 10.30 uur gaf hij in een volle Muzezaal van CC Palethe een intrigerende inkijk in zijn leven en werk.
Roger Ballen groeide op in New York. Zijn moeder werkte bij het legendarische Magnum Photos en had een eigen kunstgalerie. Zo kwam hij al op jonge leeftijd in contact met grote namen als Henri Cartier-Bresson. Kunst en fotografie waren altijd om hem heen aanwezig.
Als jongeling, behorend tot de Woodstock-generatie, reisde hij de wereld rond. Op die reizen leerde hij veel over de mens en de menselijke natuur. Hij studeerde geologie, wat hem uiteindelijk naar Zuid-Afrika bracht. Daar onderzocht hij als geoloog verschillende goudmijnen. In Zuid-Afrika begon ook zijn fotografische carrière zich sterker te ontwikkelen.
Aanvankelijk werkte hij in de traditie van de grote fotografen, maar geleidelijk vond hij zijn eigen beeldtaal. Na het maken van zijn boek Dorps – wat hem tijdens een wandeling door de Pelter Dorpsstraat liet opmerken dat er een straat bestond met exact dezelfde naam als zijn boek – begon hij meer en meer binnenshuis te fotograferen. Hij ontdekte de kracht van het lijnenspel van kabels, en van toevallige stillevens in alledaagse interieurs.
Zijn zoektocht bracht hem steeds dieper in de achterbuurten van Johannesburg. Waar hij eerst vooral mensen portretteerde, verschoof zijn focus naar het creëren van geënsceneerde beelden. Via installaties, tekeningen en decors transformeerde hij zijn foto’s tot gelaagde en vaak bevreemdende composities. Tot op de dag van vandaag werkt hij samen met mensen uit de buitenwijken, met wie hij vaak dagelijks contact heeft. Hij maakt met hen unieke beelden – vaak met mensen die zelf nog nooit een museum bezochten.
We waren getuige van de bijzondere verhalen achter zijn iconische beelden. Zo vertelde de vrouw van de bekende foto De Kattenvanger hoe haar man daags voordien was gebeten door een hond. De man die wekelijks katten vangt en weer vrijlaat, blijkt nog steeds op zaterdagavond met Roger te bellen voor een praatje.
Na afloop van zijn lezing nam de Amerikaanse fotograaf ruim de tijd om boeken persoonlijk te signeren. De volgende ochtend brachten we hem naar Brussel, waar we samen nog een verkleinde versie van de vlooienmarkt op het Vossenplein afstruinden, op zoek naar schatten voor nieuwe kunstwerken. De trein naar Londen werd, door de drukte rond de nationale feestdag van 21 juli, op het nippertje gehaald.
“Er zijn een paar belangrijke dingen in het leven waar je gerust wat extra geld aan mag uitgeven,” vertrouwde hij me toe. “Goede koffers zijn daar één van.”
“Ik ben intussen een professioneel pakezel,” grapte hij, terwijl hij met zware koffers en wat extra spullen van de rommelmarkt afscheid nam.
Bedankt Roger, het was een eer om een kunstenaar van wereldformaat als jij in Pelt te mogen ontvangen.
Carine Van Gerven
Foto © Sonja Sleurs
Piekeraar? Jij ook?
Lens op de Mens – Fotofestival Pelt doet een algemene oproep om een foto in te sturen via Instagram voor een bijzonder project in het kader van de tentoonstelling ‘Piekerdraad’ van gastfotograaf Roger Ballen.
Vereisten:
- De foto moet vierkant zijn
- Er moet op een of andere wijze ‘draad’ in het beeld verwerkt zijn (zie het voorbeeld van Roger Ballen’s zelfportret, maar het moet geen portret zijn)
- De foto mag kleur of zwart-wit zijn (kleurenfoto’s worden door ons omgezet naar zwart-wit)
Hoe doe je mee?
- Maak een foto met draad waarin je op een creatieve wijze laat zien waar jij je zorgen om maakt
- Deel je foto op Instagram met de hashtag #piekerdraad en @fotofestivalpelt
- Post de foto vóór 1 juli 2025
De ingezonden foto’s worden bij de tentoonstelling Piekerdraad in een installatie over het thema piekeren verwerkt.
#piekerdraad @fotofestivalpelt #LensOpDeMens
Op de foto bij dit artikel zie je de installatie in een opbouwstadium.